Αργυροπελεκάνος

11 Φεβ. 2013 από dora περιβάλλον -

Επιστημονικό όνομα: Pelecanus crispus
Κοινό όνομα: Αργυροπελεκάνος
Χρώμα: Το μεγαλύτερο από τα δύο είδη πελεκάνων της Ευρώπης. Έχει αργυρόλευκο πτέρωμα με σκουρότερο το πάνω μέρος των φτερούγων
Μήκος: Με άνοιγμα φτερών: 3,20 μέτρα
Βάρος: 10-12 κιλά
Βιότοπος: Φωλιάζει σε λίμνες και παράκτιους υγρότοπους με ρηχές λιμνοθάλασσες
Κύριες απειλές: Καταστροφή βιοτόπων (αποξηράνσεις ή άλλες επεμβάσεις σε υγρότοπους) και όχληση φωλιάσματος από κυνηγούς και επισκέπτες ιδιαίτερα την Άνοιξη (αναπαραγωγική περίοδος)

Ο Αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus) είναι το δεύτερο σε μέγεθος είδος πουλιού στον κόσμο, με ύψος που φτάνει το 1,20 μ., άνοιγμα φτερών έως 3,20 μ. και βάρος από 6 έως 10 κιλά. Το χρώμα του φτερώματός του είναι σταχτί, το ράμφος του φέρει διαστελλόμενο σάκο κίτρινου χρώματος στο κάτω μέρος, και τα δάχτυλά του είναι συνενωμένα μεταξύ τους με μεμβράνη 다운로드.

Θεωρείται ένα από τα σπανιότερα είδη πουλιών και προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες και από την ελληνική νομοθεσία, η οποία απαγορεύει το κυνήγι του και την ενόχλησή του στους τόπους αναπαραγωγής του. Περιλαμβάνεται στο Παράρτημα Ι της Οδηγίας 79/409^[1] (περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών) της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

Οι πρώτοι αργυροπελεκάνοι εμφανίστηκαν στη Γη πριν από 30.000.000 χρόνια, όπως έχουν εξακριβώσει οι επιστήμονες από απολιθώματα. Ο αργυροπελεκάνος αποτελεί υπόλειμμα πανίδας που ονομάζεται Σαρματική, και απλωνόταν πριν από 1.000.000 χρόνια σε ολόκληρη την Ευρώπη 시노비 다운로드. Σιγά-σιγά όμως, οι παγετώνες εκτόπισαν τον αργυροπελεκάνο στα νοτιοανατολικά. Ευρύτατα εξαπλωμένος στην Ευρώπη και την Ασία μέχρι και τον 19ο αιώνα, ο πληθυσμός των αργυροπελεκάνων περιορίστηκε σε ορισμένους υγρότοπους των Βαλκανίων. Έχει συνολικό πληθυσμό από 10.400-13.900^[2], σε 19 αποικίες από την Ελλάδα μέχρι την Κίνα. Στην Ελλάδα, αργυροπελεκάνοι φωλιάζουν στη Μικρή Πρέσπα, στον Αμβρακικό κόλπο και στη λίμνη Κερκίνη.

Οι Αργυροπελεκάνοι ζουν σε αποικίες. Όταν επιλέξουν τον καλοκαιρινό τόπο διαμονής τους για 7 ημέρες περίπου ασχολούνται με το χτίσιμο της φωλιάς τους 시벨리우스 크랙 다운로드. Τις φτιάχνουν τη μια κοντά στην άλλη πάνω σε νησάκια από ρίζες καλαμών. Έπειτα ζευγαρώνουν. Οι Αργυροπελεκάνοι ευχαριστιούνται να ξεκουράζονται τα μεσημέρια στην ακτή καθαρίζοντας τα φτερά τους με το μακρύ τους ράμφος. Το βράδυ κοιμούνται στη φωλιά ή ακόμα και σε ξέρες μέσα στο νερό, βάζοντας το τεράστιο ράμφος τους στο στήθος.

Ο αργυροπελεκάνος είναι πουλί που τρέφεται με ψάρια, αλλά δεν ανταγωνίζεται τους ψαράδες γιατί η τροφή του αποτελείται κυρίως από ψάρια που αφθονούν και έχουν μικρή εμπορική αξία και από άρρωστα ή και νεκρά ψάρια που τα πιάνει πολύ εύκολα. Συνήθως ψαρεύει στις λιμνοθάλασσες, αλλά και στις εκβολές, στα ποτάμια, στα έλη με καλαμώνες, στις τεχνητές λίμνες και στη θάλασσα. Οι ημερήσιες απαιτήσεις του για τροφή είναι 900-1200 γρ.

Χτίζει τη φωλιά του με χόρτα και κλαδιά σε απομονωμένες νησίδες και σε δύσβατους καλαμιώνες. Εκεί, κατά τη διάρκεια της περιόδου αναπαραγωγής (Ιανουάριος–Ιούλιος), γεννά συνήθως δύο αβγά, τα οποία επωάζει για 30 μέρες, καλύπτοντάς τα με τη μεμβράνη των ποδιών του. Οι νεοσσοί τρέφονται και από τους δύο γονείς, παίρνοντας μισοχωνεμένη τροφή από το σάκο τους.

Επειδή η επώαση γίνεται με το πέλμα των ποδιών τους, με την παραμικρή ενόχληση από τον άνθρωπο, προσπαθώντας να πετάξουν μακριά, οι αργυροπελεκάνοι συνθλίβουν τα αυγά τους (αρκετοί αργυροπελεκάνοι δεν επιστρέφουν καν στη φωλιά τους). Ο κίνδυνος παραμένει ο ίδιος ακόμα και αν έχουν ήδη εκκολαφθεί οι νεοσσοί, οι οποίοι, έως και την ηλικία των δυόμισι μηνών, εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους.

Τα μέρη που ζουν σήμερα και φωλιάζουν οι Αργυροπελεκάνοι είναι λιγοστά: Ρωσία, Τουρκία, Περσία, Κίνα, Μογγολία, Βουλγαρία, στο Δέλτα του Δούναβη, στην Αλβανία και στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα ζουν στη Μικρή Πρέσπα και στον Αμβρακικό κόλπο.

Ο αργυροπελεκάνος ήταν κάποτε ευρέως εξαπλωμένος στην Ευρώπη (μέχρι στην Ουγγαρία) και στην Ασία, αλλά τα τελευταία εκατό χρόνια ο πλυθησμός του μειώθηκε δραματικά και η εξάπλωση του στην Ευρώπη περιορίστηκε σε ορισμένους υγροτόπους των Βαλκανίων. Κύριες αιτίες αυτής της μείωσης ήταν οι αποξηράνσεις υγροτόπων γγια την απόκτηση γεωργικής γης και το κυνήγι. Σήμερα, το 13% των ζευγαριών αργυροπελεκάνου που απομένουν σ’ολόκληρο τον κόσμο φιλοξενείται σε δύο περιοχές της Ελλάδας: στη λίμνη μικρή Πρέσπα του νομού Φλώρινας και στις λιμνοθάλασσες του Αμβρακικού κόλπου.

Βιολογία & Συμπεριφορά

Ο αργυροπελεκάνος επειδή φοβάται τον άνθρωπο, φωλιάζει σε απρόσιτες περιοχές, όπως είναι οι απομονωμένες νησίδες και οι δύσβατοι καλαμιώνες. Σαν ψαροφάγο πουλί διαλέγει υγροτόπους ικανούς να εξασφαλίσουν άφθονη τροφή για τα μικρά του. Στον Αμβρακικό, η περίοδος αναπαραγωγής διαρκεί από τα μέσα Ιανουαρίου μέχρι τον Ιούλιο. Στην αρχή, τα πουλιά συγκεντρώνονται στα νησάκια των λιμνοθαλασσών, όπου ζευγαρώνουν. Χτίζουν τη φωλιά τους με χόρτα και κλαδάκια και γύρω στα μέσα Φεβρουαρίου αρχίζουν οι πρώτες ωοτοκίες.

Γεννούν δύο αβγά σε κάθε φωλιά (σπάνια τρία), τα οποία επωάζουν επί 31 μέρες, καλύπτοντάς τα με τη νηκτική μεμβράνη των ποδιών τους και όχι με την κοιλιά. Οι νεοσσοί γεννιούνται γυμνοί, και μετά ένα μήνα έχουν καλυφθεί με άσπρα πούπουλα. Μέχρι την ηλικία των δυόμησι μηνών, εξαρτώνται απόλυτα από τους γονείς τους. Και οι δύο γονείς ταϊζουν τα μικρά τους, σε βάρδιες, μ’ένα πολύ χαρακτηριστικό τρόπο: ο νεοσσός βουτά με λαιμαργία το κεφάλι του στο ράμφος του γονέα και τρώει τη μισοχωνεμένη τροφή (ψάρια) κατευθείαν απ’το σάκο. Μέχτι τα μέσα Αυγούστου έχουν πετάξει όλοι οι νεοσσοί, οι οποίοι ακολουθούν τους ενήλικες στις τοπικές μετακινήσεις. Οι Αργυροπελεκάνοι παραμένουν το χειμώνα στον Αμβρακικό, επειδή επικρατούν ήπιες καιρικές συνθήκες και υπάρχει άφθονη τροφή. Αντίθετα, τη Μικρή Πρέσπα την εγκαταλείπουν λόγω του δριμύτατου ψύχους.

Κίνδυνοι & Απειλές

Ο σημαντικότερος κίνδυνος για τους αργυροπελεκάνους είναι η ενόχληση που προκαλείται από τον άνθρωπο είτε σκόπιμα, από επισκέπτες που ανεβαίνουν στα νησάκια αναπαραγωγής των πουλιών για να τα δουν ή να τα φωτογραφήσουν, είτε από αμέλεια κατά τη διέλευση πλωτών μέσων. Στην προσέγγγιση επισκεπτών, τα πουλιά σηκώνονται πανικόβλητα και επειδή επωάζουν τα αυγά με το πέλμα τους, είτε συνθλίβουν είτε τα σπρώχνουν έξω από τη φωλιά. Ο αργυροπελεκάνος δεν μπορεί να ξαναβάλει μέσα στη φωλιά ένα αυγό που έχει πεταχτεί έξω, αλλά ακόμη και αν τα αυγά παραμείνουν ανέπαφα πολλά ζευγάρια δεν επιστρέφουν ποτέ μετά την ενόχληση.

Αφού εκκολαφθούν τα αυγά, οποιαδήποτε ενόχληση σηκώνει τους γονείς στον αέρα. Τότε οι γυμνοι νεοσσοί πεθαίνουν από το κρύο, είτε σύροντια από τον πανικό τους έξω από τη φωλιά, καταδικασμένοι να πεθάνουν από την έκθεσή τους στον ήλιο και τη βροχή.

Οι αργυροπελεκάνοι για να συνεχίσουν να φωλιάζουν στον Αμβρακικό κόλπο χρειάζονται μια πηγή άφθονης τροφής. Τα τελευταία χρόνια έχουν παρουσιαστεί επανηλημένα φαινόμενα μαζικών θανάτων ψαριών στις λιμνοθάλασσες, τα οποία οφείλονται στη μεταβολή της ποιότητας του νερού και κυρίως στην έλλειψη οξυγόνου. Οι αλλιώσεις αυτές που σχετίζονται με τις ανθρώπινες σραστηριότητες στις γύρω περιοχές, δνε απειλούν μόνο τους αργυροπελεκάνους, αλλά και την ιχθυοπανίδα καθώς και τις ανθρώπινες δραστηριότητες που ζουν από αυτήν.

Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τους αργυροπελεκάνους

Ο αργυροπελεκάνος προστατεύεται βάσει της ελληνικής νομοθεσίας και διεθνών συνθηκών, που απαγορεύουν το κυνήγι και την εν γένει ενόχλησή τους, ιδιαίτερα στους τόπους αναπαραγωγής. Για την αποτελεσματική προστασία τους όμως απαιτείται και η δική μας συμμετοχή. Για το λόγο αυτό:

Δε θα πρέπει να πλησιάζουμε τα νησάκια αναπαραγωγής του αργυροπελεκάνου.

Όταν βλέπουμε ανθρώπους που ενοχλούν τις φωλιές του, θα πρέπει να εξηγούμε πόσο καταστροφική μπορεί να αποβεί μια τέτοια ενόχληση.

Για περισσότερες πληροφοριες: